خولک بافی

حصیر بافی یکی از صنایع دستی اصیل سیستانیان است.
دریاچه هامون به عنوان بزرگترین پهنه آبهای شیرین ایران وخاورمیانه،نقش اساسی درزندگی مردمان سیستان داشته که علاوه بر اثرات مثبت طبیعی، اقتصادی واجتماعی آن درآئین زرتشت نیز تقدس خاصی دارد. با همه این اوصاف دریاچه هامون وابسته به رودخانه هیرمند می‌باشد واین وابستگی باعث گردیده تا هرگونه نوسانات در میزان آب آن مشکلات رابرای کل سیستم حیات سیستان به وجود آورد.

دریاچه هامون علاوه برتامین آب شرب و کشاورزی ساکنین حاشیه،معیشتهای گوناگونی را درپیرامون خود خلق نموده وزمینه اشتغال گروههای مختلف از جمله: ماهیگیری،شکار،دامداری و حصیربافی را فراهم ساخته است. پوشش گیاهی دریاچه هامون ازگونه‌های متنوعی تشکیل شده است ازجمله:توت ،نی ،تیغال ،سه وجگ ،تزگ و…که هرکدام از این موارد کاربردهای متفاوتی داشته است.

نی‌های موجود در دریاچه هامون ابزار و مواد اولیه لازم برای فعلیت پذیر کردن خلاقیت و هوشمند یهای مردمان حاشیه نشین هامون را فراهم ساخته است.بنابراین ازنوعی نی که به اسم محلی (توت یا توتک)شناخته شده است، از برگهای سبز وتازهٔ آن برای خوراک گاو سیستانی و از ساقه نازک و بلند آن درصنعت پرده بافی یا خولک بافی استفاده میشد.علاوه براینها ازساقه تازه ومرطوب با برگهای ضخیم آن که حالتی اسفنجی داشته برای ساخت نوعی قایق به نام توتن استفاده میکردند.

دستگاه بافت خولک: چوب چهار پر،مقداری سنگ یا گلوله‌های سنگی تراش خورده به عنوان دوک و مقداری نخ پنبه‌ای که به دور سنگ پیچیده وشروع به بافت می‌کنند.حصیر بافی یکی از صنایع دستی اصیل سیستانیان است که متعلق به حاشیه نشینهایی دریاچه هامون در گذشته بوده است که علاوه بر کاربردهاس مختلف نقش تعیین کننده‌ای در معیشت خانواده‌ها داشته است .

حاشیه نشینهای‌های هامون ابتدا لوخ ( خولک ) را از دریاچه تامین وپس از انجام مراحل مختلف مبادرت به تهیه حصیر می‌نمودند. از حصیرهای سیستانی یا همان “” پرده خولکی “” جهت تزتین ساختمانها در قسمت بیرونی پنجره و دربهای ورودی که نقش اساسی در جلوگیری حشرات مانند پشه ،مگس و… نیز داشته است در تهیه منازل حصیری که کاملا” از موادی چون نی، توت و… تشکیل شده بود نیز استفاده می‌شده است .

منابع: گالری لیلیت – بیتوته – ویکی پدیا