فُرت بافی به بافت و تهیهٔ منسوجات مختلف از قبیل انواع حوله، چادرشب، سفره، بقچه و لباس زیر، به وسیلهٔ نخهای پنبهای تابیده یا ابریشم، در استان خراسان، «فرت بافی» یا «تُن بافی» گفته میشود.
دستگاه بافت فرت، چهاروَردی است ولی به علت تراکم و تعداد زیاد تارها، وردها، دو به دو، به یکدیگر بسته میشوند و دارای شانهٔ مخصوصی (معمولاً نئی) میباشد. این دستبافته، مانند جاجیم، دورو است. عرض این دستبافته 50 الی 70 سانتیمتر است و طول آن تا 70 متر نیز میرسد. نخ مصرفی آن، نخ پنبهای 16 دولا و گاه برای پود، از نخهای ابریشم مصنوعی نیز استفاده میشود، نقوش رایج در این جودانه، پیچازی و چهارخانه میباشد.
برای تهیه پارچه از دستگاهی بنام «فرد» استفاده میشد. دستگاه فرد شامل اجزای ساده است که در اتاقی به همین منظور برپا میشود. پس از انتخاب رنگها نخها را به محل کارگاه میآوردند. در کارگاه قسمتی برای نشستن بافنده در نظر میگرفتند. دو پدال زیر پای بافنده ویک شانه جلو رویش، چند عده ماکو که نخهای رنگارنگ در داخل آن قرار داشت.
یک دستگیره برای پیچاندن پارچهها به دور توپ و نخها که در طول کارگاه امتداد داشت و در انتها به وزنهٔ سنگین بسته میشد. بافنده یکی از پدالها را فشار میداد. دهانهٔ نخها باز میشد سپس ماکو را از بین نخها عبور میداد و سپس پدال دیگر و بهمین ترتیب برای محکم شدن نخها به هم شانه را با دست به عقب میکشید.
منابع: گالری لیلیت – بیتوته – ویکی پدیا
