غربیل (غربال) بافی

ساخت غربالهای معمولی بدینگونه است که زنهای کولی پوست گوسفند و بز را در هوای آزاد به زمین میخ کرده و می‌گذارند خشک شود وقتی خشک شد پیه روی آن می‌مالند که نرم شود .
زنان چادرنشینی که از خویشاوندان کولیها هستند متخصص غربالبافی هستند و حال آنکه مردان آنان از جمله آهنگران و سفیدگران سرگردان و خانه به دوشند.
سپس با چاقوی تیزی ( تیغ ) دور پوست گشته و نوارهای باریکی که به آن روده می‌گویند بریده و میان دستهای خود آن را نورد می‌کنند و به شکل روده درمی آورند .

فقط غربالهای خیلی خوب از رودهٔ اصل ساخته می‌شود. دراین ضمن شوهران آن‌ها کوم ( طوق‌ )‌های چوبی درست می‌کنند که دور لبهٔ آن سوراخ است زنان کولی یک روده را بین دو لبهٔ کوم کشیده و یک میلهٔ آهنی روی آن می‌گذارند و سر روده را یک در میان به آن می‌بندند، بدین ترتیب یک گورت درست می‌کنند .

این گورت با قلابی به یک میلهٔ چوبی به نام سیخ بشک بسته شده، و وقتی این سیخ را برگردانند میلهٔ گورت را بلند می‌کند و ردیف بافندگی ( که در مورد پارچه بافی هم به آن اشاره شد ) درست می‌کند. نوارهای پود آن دور سیخ دست پیچیده شده و در اولین ردیف انداخته می‌شود. نوار را با سیخ به جای خود حرکت می‌دهند .

در پود بعدی سیخ بشک که میلهٔ گورت را نگاهداشته به جلو می‌آید و میلهٔ گورت آزاد می‌گردد، سیخ جلو فشار داده شده و در روی لبهٔ کوم گذاشته می‌شود و بدین نحو سیخ دیگر درست می‌شود .

ضمن بافتن غربیل تاروپود را با کهنهٔ خیسی نم میزنند. وقتی آوین پود گذاشته شد، گره‌های میلهٔ گورت بریده می‌شود و نوارهای چرمی خشک شده و خیلی سفت می‌شود .
این غربالها با شبکه‌های درشت و یا ریز بافته می‌شوند ؛ بیختن غله و حبوبات و گچ بیزی و یاشن بیزی و بسیاری از کارهای دیگر در خانه با همین غربالها انجام می‌گیرد .

زنان کولی غربالهای سیمی هم درست می‌کنند که بیشتر برای آرد بیختن است و آن‌ها را الک می‌نامند. مردان کولی سیم نرم فولادی را می‌کشند و سیم مورد لزوم برای الک بدست می‌آید. کولیهایی که از شهرها و روستاها می‌گذرند این غربالها و الک‌ها را می‌فروشند .

منابع: گالری لیلیت – بیتوته – ویکی پدیا

error: Alert: Content selection is disabled!!